Firmy, w jakich działamy, te rodzime i zagraniczne, planują strategie biznesu już od fazy bezpośredniej reakcji na sytuację kryzysową do odzyskiwania strat oraz planowania późniejszej odbudowy.

Robert Krool i mec. Rafał Olesiński zebrali wspólnie 7 strategicznych wskazówek dla liderów na teraz.

1. Fazy: Przebieg zmian jest następujący: ignorancja – akceptacja i podejmowanie sensownych rozwiązań – planowanie i reagowanie kryzysowe – strategia naprawy – strategia po odbudowie – refleksja… nauka od nowa.

Proces zarządzania powinien być szybki z miejsca Właściciela/Zarządu, by wyeliminować ryzyko spowolnienia i utknięcia w skomplikowanych procesach koordynacji wewnętrznej. Skuteczne okazały się praktyki np. stałego codziennego monitoringu zmiany priorytetów w kwestiach gromadzenia zapasów i ich wyczerpywania, przestawiania kanałów sprzedaży oraz bardzo elastycznego dostosowywania łańcucha dostaw. A w tym – codzienny przegląd procedur przez powołaną specjalną grupę kryzysową i ustalanie wytycznych dla wszystkich zespołów oraz upewnianie się, czy wszystkie posiadają te same informacje.

Dużym wyzwaniem jest zgodna ocena sytuacji. Każdy ma nieco inną wiedzę, percepcję i ocenę faktów i fake newsów. Na każdego działają inne emocje (nie tylko służbowe) i każdy inaczej na nie może reagować. Kluczową kompetencją jest oddzielenie tego, co istotne od tego, co najistotniejsze.

Celem jest strategia wyjścia z kryzysu, przy założeniu istnienia (ryzyka) epidemii.

2. Komunikacja: Konieczne są klarowne i spójne informacje z zakresu bezpieczeństwa oraz wytyczne w tym zakresie także w celu uniknięcia zamieszania i niepokoju.

Przykład: wprowadzenie bardzo szczegółowych wytycznych dla pracowników, jak uniknąć zarażenia w sytuacjach, gdy nie da się zachować bezpiecznej odległości w kuchni, w szatni, postępowania w sytuacjach nadzwyczajnych, gdyby ktoś zaniemógł.

Firmy przeprowadzają też kontrole stanu zdrowia pracowników i ich rodzin we wczesnym stadium epidemii oraz zakupują sprzęt wspierający higienę i dezynfekcję dla zespołów oraz – co ważne – ich rodzin.

Kluczowe będzie rozwijanie indywidualnie najlepszych praktyk: stałe testy, testy na przeciwciała (osób, które miały kontakt z wirusem), budowanie zespołów wzajemnie się zastępujących (na wypadek kwarantanny), bufory i dezynfekcje między zmianami. Część z tych działań i środków już jest dostępnych, ale tylko dla tych, którzy ich aktywnie poszukują.

3. Reset: Są różne prędkości odzyskiwania „formy” w różnych sektorach biznesu.

Oznacza to konieczność kalibrowania przez firmy swojego podejścia wg kryteriów biznesowych, a w przypadku dużych firm, także wg kryteriów wewnętrznych – działów, sekcji biznesu.

„Reset” powinien uwzględniać nowe strategie biznesu względem nowych okoliczności. Żadna firma, organizacja, państwo nie powinny dążyć do powrotu stanu „przed Covid-19” tylko od razu działać w warunkach „po Covid-19”.

4. Szansa: Poszukiwanie okazji wśród przeciwności losu. Obserwuje się wzrost popytu w branżach: handel elektroniczny B2C oraz B2B, usługi zdalnego spotkania, media społecznościowe, produkty higieniczne, ubezpieczenie zdrowotne. Przykłady: oferty edukacji online, w tym ogólnodostępna klasa chmurowa online lub produkcja półproduktów dla procesu gotowania w domu wykorzystana przez branżę restauracyjną.

5. Oczyszczenie: W sytuacji zagrożenia kryzysem strategie biznesu części firm koncentrują się na defensywie, ale część – na szukaniu innowacyjnych rozwiązań wokół pojawiających się okazji. Swego rodzaju okazją jest też możliwość pozbycia się „balastu”, większa sprawność organizacji, nowe nawyki, poszukiwanie sojuszy nawet z konkurentami, partnerstwo, kreowanie nowych liderów.

6. Wizja: Nowe nawyki konsumpcyjne. Nigdy nie jest zbyt wcześnie, by zaryzykować i założyć, jakie nowe nawyki konsumpcyjne utrzymają się po kryzysie.

Nie ma chyba wątpliwości, że będą wśród nich: przejście z edukacji offline na online, transformacja w zakresie opieki zdrowotnej i wzrost liczby cyfrowych kanałów B2B. Jednocześnie najnowsze raporty z Chin wskazują powrót do łask telewizji i zmianę trendów w podróżowaniu.

7. Wartości: W relacjach wewnętrznych i zewnętrznych czas na deklaracje, czy i jak modyfikujemy wartości lub stoimy na ich straży?

• Jak zachowamy się w stosunku do naszych pracowników i współpracowników (lepszych i gorszych), dostawców i Klientów, wierzycieli i dłużników?
• Ile zaryzykujemy, jaką cenę zapłacimy?
• Czym jest dla nas tak rozumiana odpowiedzialność?

To pomoże nam upewnić się, że jesteśmy gotowi na kolejne wyzwanie albo zrozumieć, że tego nie chcemy.

Zważywszy na czas potrzebny na sformułowanie, rozpowszechnienie i zastosowanie nowych zasad w działalności firm wielooddziałowych i rozproszonych geograficznie, ważne jest, by planowanie naprawy i funkcjonowania firmy po okresie odbudowy rozpocząć już w chwili, gdy reagujemy na kryzys. Czyli teraz…