Analiza finansowa jest nieodłącznym elementem pracy menadżera. Pozwala ona na lepsze zrozumienie kondycji finansowej firmy oraz ocenę jej perspektyw. Wiedza na temat analizy raportów finansowych oraz interpretacji wskaźników finansowych stanowi klucz do podejmowania trafnych decyzji biznesowych. W tym artykule przyjrzymy się tym zagadnieniom z punktu widzenia menadżera, skupiając się na tym, jak zrozumieć i analizować raporty finansowe oraz jak interpretować wskaźniki finansowe i co one oznaczają.

Jak zrozumieć i analizować raporty finansowe?

Raporty finansowe składają się z trzech podstawowych elementów: bilansu, rachunku zysków i strat oraz przepływów pieniężnych. Zrozumienie tych dokumentów jest kluczowe dla menadżera, ponieważ pozwala ono na pełne rozeznanie w kondycji finansowej firmy.

• Bilans przedstawia aktualną sytuację finansową firmy na określony dzień. Składa się z dwóch części: aktywów i pasywów. Aktywa to zasoby posiadane przez firmę, takie jak nieruchomości, środki trwałe, zapasy czy należności od klientów. Pasywa natomiast to źródła finansowania, takie jak kapitał własny i obce, zobowiązania krótko- i długoterminowe. Analiza bilansu pozwala menadżerowi ocenić stabilność finansową firmy oraz jej zdolność do spłacania zobowiązań.
• Rachunek zysków i strat przedstawia wyniki finansowe firmy za określony okres, zazwyczaj kwartalny lub roczny. Pokazuje on przychody, koszty i zyski wygenerowane przez firmę. Analiza rachunku zysków i strat pozwala menadżerowi ocenić rentowność działalności oraz identyfikować obszary wymagające optymalizacji.
• Przepływy pieniężne to dokument, który przedstawia źródła i użycie gotówki przez firmę. Pokazuje, skąd pochodzi gotówka i jak jest ona wykorzystywana. Analiza przepływów pieniężnych pozwala menadżerowi ocenić płynność finansową firmy oraz jej zdolność do generowania gotówki.

Podczas analizy raportów finansowych menadżer powinien zwrócić uwagę na kilka istotnych aspektów. Przede wszystkim, należy obserwować trendy w wynikach finansowych, czyli czy firma osiąga coraz lepsze rezultaty czy może jej sytuacja pogarsza się z czasem. Kolejnym krokiem jest analiza wskaźników finansowych.

Jak interpretować wskaźniki finansowe i co one oznaczają?

Wskaźniki finansowe są narzędziami analizy, które pomagają menadżerowi ocenić kondycję finansową firmy. Pozwalają one na dokładniejsze zrozumienie wyników przedstawionych w raportach finansowych.

Poniżej przedstawiamy kilka podstawowych wskaźników finansowych oraz ich znaczenie. Więcej podobnych “sejsmografów” sytuacji firmy omawiamy i konstruujemy podczas szkolenia “Finanse dla niefinansistów“.

ROE (Return on Equity) – analiza finansowa wskaźnika rentowności kapitału własnego

Mierzy on zyskowność, jaką firma generuje na inwestowany kapitał. Wyższy wskaźnik ROE oznacza, że firma efektywnie wykorzystuje kapitał własny i generuje większe zyski dla swoich udziałowców.

Przykład: Firma wygenerowała zysk netto w wysokości 1 000 000 zł, a jej kapitał własny wynosił 5 000 000 zł. Wskaźnik ROE dla tej firmy wynosi 20% (1 000 000 zł / 5 000 000 zł * 100%).

ROA (Return on Assets) – analiza finansowa wskaźnika rentowności aktywów

Pokazuje on efektywność wykorzystania aktywów przez firmę w celu generowania zysków. Wyższy wskaźnik ROA oznacza, że firma osiąga większe zyski przy mniejszym zaangażowaniu aktywów.

Przykład: Firma wygenerowała zysk netto w wysokości 1 000 000 zł, a wartość jej aktywów wynosiła 10 000 000 zł. Wskaźnik ROA dla tej firmy wynosi 10% (1 000 000 zł / 10 000 000 zł * 100%).

ROS (Return on Sales) – analiza finansowa wskaźnika rentowności sprzedaży

Mierzy on zysk generowany przez firmę na każdym sprzedanym produkcie lub usłudze. Wyższy wskaźnik ROS oznacza, że firma efektywnie zarządza kosztami i osiąga większą marżę z każdej sprzedaży.

Przykład: Firma osiągnęła zysk brutto w wysokości 500 000 zł, a jej przychody ze sprzedaży wyniosły 2 000 000 zł. Wskaźnik ROS dla tej firmy wynosi 25% (500 000 zł / 2 000 000 zł * 100%).

DSO (Days Sales Outstanding) – liczba dni, jakie zajmuje firmie zrealizowanie należności od klientów.

Im niższy wskaźnik DSO, tym lepiej dla firmy, ponieważ oznacza to, że klientom nie zajmuje dużo czasu spłacenie swoich zobowiązań.

Przykład: Firma XYZ ma DSO wynoszące 30 dni. Oznacza to, że klientom zajmuje średnio miesiąc, aby uregulować swoje należności.

GPM (Gross Profit Margin) – analiza finansowa wskaźnika marży brutto

Wskazuje, ile procent zysku pozostaje po odjęciu kosztów produkcji. Wyższy wskaźnik GPM oznacza większą marżę i większą rentowność.

Przykład: Firma osiągnęła zysk brutto w wysokości 400 000 zł, a jej przychody ze sprzedaży wyniosły 1 000 000 zł. Wskaźnik GPM dla tej firmy wynosi 40% (400 000 zł / 1 000 000 zł * 100%).

NWC (Net Working Capital) – netto kapitał obrotowy

Pokazuje zdolność firmy do pokrycia bieżących zobowiązań z bieżących aktywów. Wyższy wskaźnik NWC oznacza większą płynność finansową i większą zdolność do spłacania bieżących zobowiązań.

Przykład: Firma ma aktywa obrotowe w wysokości 3 000 000 zł i zobowiązania krótkoterminowe w wysokości 1 500 000 zł. Wskaźnik NWC dla tej firmy wynosi 1 500 000 zł (3 000 000 zł – 1 500 000 zł).

EPS (Earnings per Share) – zysk na jedną akcję

Określa on zysk wygenerowany na każdej emitowanej akcji. Wyższy wskaźnik EPS oznacza większe zyski dla akcjonariuszy.

Przykład: Firma wygenerowała zysk netto w wysokości 2 000 000 zł, a liczba emitowanych akcji wynosiła 1 000 000. Wskaźnik EPS dla tej firmy wynosi 2 zł (2 000 000 zł / 1 000 000 akcji).

EBITDA – zysk przed odsetkami, podatkami, amortyzacją i wynikami nadzwyczajnymi

Wskaźnik EBITDA mierzy zysk operacyjny przed odjęciem kosztów finansowych, podatków, amortyzacji i wyników nadzwyczajnych. Jest to szczególnie przydatne narzędzie do oceny rentowności przedsiębiorstwa, pomijając składniki, które mogą wpływać na zysk netto, ale są związane z polityką podatkową, strukturą kapitału czy decyzjami inwestycyjnymi.

Przykład: Firma danym okresie wygenerowała przychody ze sprzedaży wysokości 10 milionów złotych, koszty operacyjne (materiały, wynagrodzenia, koszty marketingu itp.) wyniosły 7 milionów złotych, a amortyzacja i odpisy to 1 milion złotych. Firma miała również koszt odsetek w wysokości 500 000 złotych oraz podatek dochodowy w wysokości 1 miliona złotych. W takim przypadku EBITDA można obliczyć jako 10 milionów – 7 milionów + 1 milion złotych = 4 miliony złotych.

EBITDA w tym przypadku wynosi 4 miliony złotych, co oznacza, że firma generuje 4 miliony złotych zysku operacyjnego przed odjęciem kosztów finansowych, podatków, amortyzacji i wyników nadzwyczajnych. Ten wskaźnik pomaga menadżerom ocenić potencjał zyskowności firmy na poziomie działalności operacyjnej.

EBIT – zysk przed odsetkami i podatkami

Wskaźnik EBIT koncentruje się na zysku operacyjnym przed odjęciem kosztów finansowych i podatków. Jest on przydatny do analizy wyłącznie wyniku operacyjnego, pomijając wpływ czynników finansowych i podatkowych.

Przykład: Firma miała przychody ze sprzedaży w wysokości 5 milionów złotych, koszty operacyjne wyniosły 3 miliony złotych, a koszt odsetek i podatek dochodowy były równoważne 500 000 złotych. W takim przypadku EBIT można obliczyć jako 5 milionów – 3 miliony złotych = 2 miliony złotych.

EBIT wynosi w tym przypadku 2 miliony złotych, co oznacza, że firma generuje 2 miliony złotych zysku operacyjnego przed odjęciem kosztów finansowych i podatkowych. Ten wskaźnik koncentruje się na wynikach czysto operacyjnych firmy i pomaga menadżerom ocenić efektywność działalności przedsiębiorstwa.

Wskaźniki finansowe powinny być analizowane w kontekście branżowym oraz porównywane z danymi historycznymi i konkurencją. Dzięki temu menadżer będzie mógł uzyskać kompleksową ocenę sytuacji finansowej firmy i podejmować trafne decyzje biznesowe.

Po co analiza finansowa menadżerom – niefinansistom?

Analiza finansowa jest niezwykle ważnym narzędziem dla menadżerów, które pomaga w zrozumieniu kondycji finansowej firmy.

Poprzez analizę raportów finansowych oraz interpretację wskaźników finansowych, menadżerowie mogą ocenić rentowność, efektywność i płynność finansową przedsiębiorstwa. Wartości wskaźników powinny być porównywane z danymi historycznymi i konkurencją, a także analizowane w kontekście branżowym. Dzięki temu menadżerowie będą mieli pełniejszy obraz sytuacji finansowej firmy i będą mogli podejmować trafne decyzje biznesowe.