Tylko śmierć i podatki?

Podatki są jednym z głównych czynników wpływających na decyzje biznesowe. Różnice w stawkach podatkowych między poszczególnymi krajami lub regionami mogą mieć znaczący wpływ na opłacalność prowadzenia działalności gospodarczej w danym miejscu.

Przyjrzyjmy się bliżej najważniejszym aspektom podatkowym w analizie finansowej i ekonomicznej oraz jak wpływają one na decyzje biznesowe.

1. Stawki podatkowe

Stawki podatkowe są jednym z kluczowych czynników, które przedsiębiorcy muszą wziąć pod uwagę przy analizie finansowej. Różne kraje i regiony mają różne stawki podatkowe, zarówno dla osób fizycznych, jak i dla osób prawnych. Wyższe stawki podatkowe mogą prowadzić do większych obciążeń podatkowych dla przedsiębiorstw, co może wpływać na ich zysk. Przedsiębiorcy muszą zwrócić uwagę na stawki podatkowe i uwzględnić je w swoich prognozach finansowych oraz przy podejmowaniu decyzji dotyczących lokalizacji i ekspansji biznesu.

Przykład: Planujesz otworzyć nową filię w dwóch różnych krajach. W kraju A stawka podatku dochodowego dla firm wynosi 25%, podczas gdy w kraju B wynosi 35%. Analiza finansowa powinna uwzględnić te różnice, aby ocenić, która lokalizacja będzie bardziej opłacalna dla firmy.

podatki

2. Formy opodatkowania

Wybór odpowiedniej formy opodatkowania ma istotny wpływ na koszty podatkowe przedsiębiorstwa. Przedsiębiorcy mogą działać jako jednoosobowe działalności gospodarcze, spółki osobowe (np. spółka jawna, spółka partnerska) lub spółki kapitałowe (np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna). Każda forma ma swoje własne przepisy dotyczące opodatkowania, które mogą mieć znaczący wpływ na zysk netto firmy.

Przykład: Przedsiębiorstwo rozważa przekształcenie się z jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Analiza ekonomiczna powinna uwzględnić różnicę w kosztach podatkowych między tymi dwoma formami opodatkowania oraz ewentualne korzyści związane z ochroną majątku osobistego właściciela.

3. Ulgi podatkowe

Ulgi podatkowe są formą zachęt dla przedsiębiorców do podejmowania określonych działań gospodarczych. Mogą obejmować ulgi inwestycyjne, ulgi dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność, ulgi na badania i rozwój oraz wiele innych. Wykorzystanie ulg podatkowych może znacząco wpłynąć na koszty prowadzenia działalności i opłacalność inwestycji.

Przykład: Planujesz zakup nowego sprzętu w celu zwiększenia wydajności produkcji. Rząd kraju, w którym działasz, oferuje ulgę podatkową na zakup takiego sprzętu. Analiza finansowa powinna uwzględnić wysokość ulgi podatkowej i okres, w którym może być wykorzystana, aby ocenić korzyści finansowe wynikające z tej inwestycji.

Przykładem takiej ulgi w 2022 roku była ulga na robotyzację, polegająca na możliwości dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na robotyzację. Ulga miała pomagać firmom w zwiększaniu produktywności i konkurencyjności na rynkach krajowym i międzynarodowym dzięki zastosowaniu robotów przemysłowych w celu usprawnienia produkcji.

4. Koszty podatkowe

Koszty podatkowe stanowią część wydatków przedsiębiorstwa i mogą mieć wpływ na jego wynik finansowy. Wiele krajów wprowadza różnego rodzaju podatki, takie jak podatek VAT, składki na ubezpieczenie społeczne czy podatek od nieruchomości. Przedsiębiorcy muszą uwzględnić te koszty podatkowe przy analizie finansowej i planowaniu budżetu.

Przykład: Przedsiębiorstwo prowadzi sklep detaliczny i jest zobowiązane do płacenia podatku VAT od sprzedaży. W analizie finansowej musi uwzględnić wpływ podatku VAT na marże zysku, aby ocenić, czy strategia cenowa jest opłacalna.

5. Zasady rozliczania podatku dochodowego

Zasady rozliczania podatku dochodowego określają, jak przedsiębiorstwa muszą prowadzić swoje księgi rachunkowe, sporządzać deklaracje podatkowe i płacić podatki. W zależności od jurysdykcji, istnieje wiele przepisów dotyczących rozliczeń podatkowych, które mogą być skomplikowane i czasochłonne. Przedsiębiorcy muszą być świadomi tych zasad i uwzględniać je w planowaniu finansowym oraz przy podejmowaniu decyzji biznesowych.

Przykład: Rozważasz zwiększenie swojej działalności zagranicznej. Musisz zrozumieć zasady rozliczania podatku dochodowego w różnych krajach, w których będzie działać, aby uniknąć problemów związanych z niezgodnościami podatkowymi.

 

Najważniejsze aspekty podatkowe, które wpływają na decyzje biznesowe, to m.in. stawki podatkowe, formy opodatkowania, ulgi podatkowe, koszty podatkowe oraz zasady rozliczania podatku dochodowego. Stawki podatkowe mogą mieć istotny wpływ na opłacalność prowadzenia działalności gospodarczej. Forma opodatkowania, takie jak podatek dochodowy od osób prawnych czy jednoosobowa działalność gospodarcza, może mieć znaczenie dla kosztów podatkowych i związanych z nimi obowiązków administracyjnych. Ulgi podatkowe mogą zachęcać do inwestowania w konkretne sektory lub obszary geograficzne. Koszty podatkowe, takie jak podatek VAT czy składki na ubezpieczenie społeczne, mogą wpływać na dostępne środki finansowe przedsiębiorstwa. Zasady rozliczania podatku dochodowego mogą wpływać na harmonogramy płatności i skomplikowanie procedur podatkowych.

Zrozumienie tych aspektów podatkowych jest kluczowe dla podejmowania świadomych decyzji biznesowych. Może to obejmować optymalizację struktury organizacyjnej firmy, dostosowanie strategii inwestycyjnej, planowanie rozwoju biznesu oraz podejmowanie decyzji dotyczących zatrudnienia.

Analiza ryzyka finansowego

Prowadzenie skutecznej analizy ryzyka finansowego jest niezwykle istotne dla przedsiębiorców, ponieważ pozwala na identyfikację i zarządzanie potencjalnymi zagrożeniami, które mogą wpływać na ich działalność.

Poznaj kilka kluczowych czynników, które możesz wziąć pod uwagę podczas przeprowadzania analizy ryzyka finansowego w swoim biznesie.

1. Rozejrzyj się

Pierwszym krokiem w prowadzeniu analizy ryzyka finansowego jest identyfikacja potencjalnych zagrożeń, które mogą wpływać na działalność przedsiębiorstwa. W zależności od branży i specyfiki działalności, zagrożenia mogą być różne. Na przykład, analiza ryzyka dla przedsiębiorstwa z branży produkcji żywności zagrożeniem może zidentyfikować wzrost cen surowców lub problemy związane z jakością produktów, podczas gdy dla firmy działającej na rynku finansowym zagrożeniem może być zmienność rynku czy ryzyko kredytowe.

Przykład: Firma farmaceutyczna

Firma farmaceutyczna może zidentyfikować zagrożenia związane z wprowadzeniem nowego leku na rynek. Analiza ryzyka może ujawnić m.in.: zmiany w przepisach regulujących branżę farmaceutyczną, konkurencja ze strony innych firm farmaceutycznych, rosnące koszty badań i rozwoju, a także ryzyko skutków ubocznych lub reakcji alergicznych związanych z nowym lekiem.

Macierz ryzyka

2. Stwórz macierz ryzyka

Kolejnym krokiem jest ocena wpływu zagrożeń na działalność przedsiębiorstwa oraz prawdopodobieństwa ich wystąpienia. Wpływ może być mierzony na przykład w postaci strat finansowych, utraty klientów, reputacji czy zmniejszenia efektywności operacyjnej.

Prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń można ocenić na podstawie analizy historycznych danych, trendów rynkowych, badań branżowych oraz oceny ekspertów.

Przykład: Restauracja

W przypadku restauracji możliwymi zagrożeniami mogą być zmiany preferencji klientów, rosnące koszty surowców, ryzyko wystąpienia epidemii lub innych zdarzeń losowych, które mogą wpływać na ilość klientów. Wpływ tych zagrożeń może przejawiać się w spadku obrotów, konieczności zmiany menu lub strategii marketingowej, a także konieczności wprowadzenia dodatkowych środków bezpieczeństwa i higieny.

3. Nie wszystkie jajka do jednego koszyka

Dywersyfikacja portfela to strategia polegająca na inwestowaniu w różne aktywa lub branże w celu zmniejszenia ryzyka. Przedsiębiorstwo może zastosować tę strategię, aby zrównoważyć ewentualne straty związane z wystąpieniem jednego konkretnego zagrożenia. Przykładowo, firma działająca w branży finansowej może zdecydować się na inwestycje zarówno w akcje, obligacje, jak i nieruchomości, aby zminimalizować ryzyko związane z wystąpieniem jednego rodzaju ryzyka.

Strategie zarządzania ryzykiem finansowym oparte są na pojęciach z macierzy ryzyka finansowego, które obejmują ocenę wpływu zagrożeń i prawdopodobieństwa ich wystąpienia.

Co mamy do dyspozycji?

1. Przenoszenie ryzyka (transfer)

Przenoszenie ryzyka polega na przeniesieniu odpowiedzialności za ryzyko na inną stronę. Może to odbywać się poprzez sprzedaż lub objęcie ubezpieczeniem. Przyjęcie tej strategii ma na celu ograniczenie skutków negatywnych związanych z ryzykiem finansowym poprzez przeniesienie ich na inną podmiot lub instytucję.

Przykład: Firma produkująca towary może przenieść ryzyko związane z uszkodzeniem lub kradzieżą towarów poprzez zakup ubezpieczenia mienia. W przypadku wystąpienia szkody, firma może zgłosić roszczenie do ubezpieczyciela, który pokryje część lub całość strat finansowych związanych z tym zdarzeniem.

2. Unikanie ryzyka

Unikanie ryzyka to strategia polegająca na eliminacji lub unikaniu działań lub sytuacji, które mogą prowadzić do wystąpienia ryzyka finansowego. Oznacza to, że przedsiębiorstwo podejmuje działania w celu uniknięcia ryzyka lub ograniczenia ekspozycji na nie.

Przykład: Firma może zdecydować się nie inwestować w określoną branżę lub rynki zagraniczne, które są uważane za zbyt ryzykowne. W ten sposób unika się potencjalnych zagrożeń związanych z niekorzystnymi zmianami w tych sektorach.

3. Przyjęcie ryzyka

Przyjęcie ryzyka oznacza akceptację wystąpienia ryzyka finansowego i podejmowanie działań w celu zarządzania nim. Ta strategia jest stosowana, gdy korzyści z przyjęcia ryzyka przeważają nad potencjalnymi stratami.

Przykład: Firma inwestycyjna może zdecydować się na zakup akcji spółki, która prowadzi innowacyjne badania i rozwój. Istnieje ryzyko, że badania nie powiodą się i inwestycja okaże się nieopłacalna. Jednak firma może przyjąć ryzyko, licząc na znaczący wzrost wartości akcji, jeśli badania odniosą sukces.

W praktyce strategie zarządzania ryzykiem finansowym mogą być również łączone i dostosowywane do konkretnych potrzeb i okoliczności przedsiębiorstwa. Ważne jest, aby przeprowadzić szczegółową analizę ryzyka, uwzględniającą pocięcia z macierzy ryzyka, aby móc podjąć odpowiednie decyzje i skutecznie zarządzać ryzykiem finansowym w przedsiębiorstwie.

Przykład: Fundusz inwestycyjny

Fundusz inwestycyjny może zdywersyfikować swoje inwestycje, inwestując w różne branże i sektory gospodarki. Dzięki temu, jeśli wystąpią problemy w jednej branży, fundusz będzie miał inne inwestycje, które mogą zrekompensować ewentualne straty. Na przykład, jeśli fundusz inwestycyjny posiada akcje w branży technologicznej, farmaceutycznej i energetycznej, to spadek wartości akcji w jednej z tych branż może być częściowo zrekompensowany wzrostem w innych branżach.

4. Analiza ryzyka oparta na historii

Analiza historycznych danych finansowych może dostarczyć cennych informacji na temat zmienności rynkowej, trendów oraz występowania wcześniejszych zagrożeń. Przedsiębiorstwo może korzystać z tych danych, aby przewidzieć ewentualne scenariusze ryzyka i dostosować swoje strategie i działania.

Przykład: Bank

Bank może przeprowadzić analizę historycznych danych finansowych, aby ocenić ryzyko kredytowe związane z udzielaniem pożyczek. Na podstawie danych dotyczących spłacalności pożyczek w przeszłości, bank może ustalić swoje kryteria kredytowe i stopień ryzyka, z jakim jest gotów podjąć działania kredytowe.

5. A jak to robią inni?

W prowadzeniu skutecznej analizy ryzyka finansowego warto skorzystać z odpowiednich narzędzi i metodyk, które mogą ułatwić ocenę ryzyka i podjęcie świadomych decyzji. Przykłady takich narzędzi to Value at Risk (VaR), stres testing czy scenariusze czarnego łabędzia. Narzędzia te umożliwiają przeprowadzenie symulacji różnych scenariuszy ryzyka i ocenę potencjalnych strat.

Przykład: Firma ubezpieczeniowa

Firma ubezpieczeniowa może stosować różne narzędzia i metodyki, takie jak stres testing, aby ocenić ryzyko związane z wypłatą odszkodowań z polis ubezpieczeniowych w przypadku wystąpienia dużych szkód lub katastrof. Przez przeprowadzenie symulacji różnych scenariuszy, firma może ocenić swoją zdolność do wypłacenia odszkodowań i zidentyfikować obszary, w których potrzebuje refakturować ryzyko.

 

Analiza ryzyka jest kluczowa dla przedsiębiorców, ponieważ pozwala na identyfikację, ocenę i zarządzanie potencjalnymi zagrożeniami.

Przy prowadzeniu skutecznej analizy ryzyka finansowego warto wziąć pod uwagę kilka kluczowych czynników. Ważne jest identyfikowanie potencjalnych zagrożeń, ocena ich wpływu na działalność oraz prawdopodobieństwa wystąpienia. Należy uwzględnić także dywersyfikację portfela, analizę historycznych danych finansowych oraz monitorowanie zmian na rynku. Wskazane jest również stosowanie odpowiednich narzędzi i metodyk, takich jak Value at Risk (VaR), stres testing czy scenariusze czarnego łabędzia. Wnioski z analizy ryzyka powinny być wykorzystane do podejmowania świadomych decyzji inwestycyjnych i zarządzania ryzykiem.

Co się komu opłaca?

Ocena opłacalności inwestycji i projektów jest niezwykle istotnym procesem dla każdego przedsiębiorstwa czy indywidulanego inwestora. Decyzje inwestycyjne mają kluczowe znaczenie dla rozwoju firmy oraz mogą mieć wpływ na jej długoterminową rentowność.

W tym artykule przyjrzymy się różnym aspektom oceny opłacalności inwestycji, w tym inwestycjom w nowoczesne technologie, oraz omówimy zagadnienia związane z cyklem inwestycyjnym.

 

ocena opłacalności

ROI to po francusku „król”. I coś w tym jest.

Jednym z najważniejszych wskaźników używanych do oceny opłacalności inwestycji jest zwrot z inwestycji (ROI). Jest to procentowy stosunek zysków netto do zainwestowanego kapitału. Im wyższy zwrot z inwestycji, tym bardziej opłacalna jest inwestycja. Przykładowo, jeśli inwestor zainwestował 100 000 złotych i otrzymał z tego inwestycji zysk netto w wysokości 20 000 złotych, to ROI wynosiłby 20%.

NPR czyli jak to będzie naprawdę

Wskaźnik rentowności netto (NPR) to kolejny ważny wskaźnik, który uwzględnia nie tylko zyski, ale także koszty operacyjne. NPR oblicza się jako stosunek zysków netto do przychodów operacyjnych. Jeśli NPR wynosi na przykład 10%, oznacza to, że 10% przychodów operacyjnych zostaje jako zysk netto po odjęciu wszystkich kosztów.

Ale kiedy?

Okres zwrotu z inwestycji to czas, jaki jest potrzebny, aby zainwestowany kapitał został zwrócony w postaci zysków. Ten wskaźnik pozwala ocenić, jak szybko inwestycja zacznie generować zyski. Im krótszy okres zwrotu z inwestycji, tym bardziej opłacalna jest inwestycja. Przykładowo, jeśli inwestycja kosztuje 200 000 złotych i generuje roczne zyski netto w wysokości 50 000 złotych, to okres zwrotu z inwestycji wynosiłby 4 lata.

Czy skórka jest warta wyprawki?

Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR) jest innym istotnym wskaźnikiem oceny opłacalności inwestycji. Oznacza ona stopę procentową, przy której wartość bieżąca przepływów pieniężnych z inwestycji jest równa zeru. Wewnętrzna stopa zwrotu mierzy stopę zwrotu, którą inwestycja generuje wewnętrznie. Im wyższa jest wewnętrzna stopa zwrotu, tym bardziej opłacalna jest inwestycja.

 

Warto jednak pamiętać, że analiza finansowa nie jest jedynym aspektem, który należy uwzględnić przy ocenie opłacalności inwestycji. Istnieje wiele innych czynników, które mogą mieć wpływ na decyzję inwestycyjną. W przypadku inwestycji w nowoczesne technologie, należy wziąć pod uwagę nie tylko aspekty finansowe, ale także innowacyjność, konkurencyjność na rynku oraz potencjalne korzyści strategiczne.

Przykładem inwestycji w nowoczesne technologie może być wprowadzenie w firmie systemu automatyzacji produkcji. Wprowadzenie nowoczesnych robotów i technologii automatyzacji może znacznie zwiększyć wydajność produkcji oraz zmniejszyć koszty operacyjne. Jednakże koszty początkowe takiego projektu mogą być znaczne, z uwagi na zakup urządzeń oraz szkolenie personelu. W takim przypadku ocena opłacalności inwestycji wymaga uwzględnienia zarówno kosztów inwestycji, jak i potencjalnych oszczędności i zysków związanych z automatyzacją.

Innym interesującym przykładem inwestycji może być rozwój farmy wiatrowej w celu generowania energii odnawialnej. Inwestycja ta może przynieść zarówno korzyści finansowe, jak i korzyści środowiskowe poprzez redukcję emisji CO2. Jednakże, oprócz analizy finansowej, należy również uwzględnić aspekty związane z lokalizacją farmy wiatrowej, takie jak dostępność wiatru, przepisy regulujące energetykę odnawialną oraz potencjalne konflikty z lokalną społecznością. Czyli analizę ekonomiczną.

 

Hi tech ma trochę inaczej

Ocena opłacalności inwestycji w obszarze high-tech jest szczególnie ważna, ponieważ branża ta charakteryzuje się szybkimi zmianami, wysokim ryzykiem innowacyjnym i specyficznymi czynnikami wpływającymi na sukces projektu. W takim kontekście warto zastosować odpowiednie miary opłacalności, które uwzględniają specyfikę dziedziny high-tech. Zobaczmy kilka istotnych wskaźników opłacalności inwestycji w obszarze high-tech oraz przedstawimy przykłady inwestycji w cyberbezpieczeństwo, które stanowią ważną część tej dziedziny.

Vive le ROI

Ponownie kluczową miarą opłacalności inwestycji w obszarze high-tech jest wskaźnik zwrotu z inwestycji (ROI). Dzięki ROI możliwe jest oszacowanie stopnia opłacalności projektu poprzez porównanie zysków z inwestycji do jej kosztów. W przypadku inwestycji w cyberbezpieczeństwo, przykładowo, można obliczyć ROI na podstawie kosztów wdrożenia systemu ochrony danych oraz szacowanych oszczędności związanych z redukcją ryzyka cyberataków.

Czas zwrotu z inwestycji high-tech jest podstępnym wskaźnikiem. Tempo rozwoju technologicznego jest bardzo szybkie, krótki czas zwrotu z inwestycji może być kluczowy dla utrzymania konkurencyjności. Przykładowo, jeśli firma inwestuje w rozwój nowego systemu zapewniającego bezpieczeństwo sieci przed atakami hakerskimi, krótki czas zwrotu z inwestycji może świadczyć o skuteczności tego rozwiązania i przyspieszać proces adaptacji w sektorze high-tech. Zatem nawet jeżeli wyjdzie Ci z obliczeń, że czas zwrotu z inwestycji jest stosunkowo krótki (np. 2 lata) to zastanów się jeszcze jaki jest cykl życia twojego produktu. Czy za 2 lata ktoś jeszcze w ogóle będzie nim zainteresowany? Albo ile dodatkowo będziesz musiał w niego zainwestować, żeby rozwój Twojego produktu nadążył za rozwojem rynku i technologii i ten nakład trzeba doliczyć do kosztów poniesionych w okresie zwrotu z inwestycji.

Inne wskaźniki dla tech startupów

Wskaźnikiem opłacalności, często stosowanym w dziedzinie high-tech szczególnie przez startupy nastawione na opracowanie i sprzedaż technologii (często „opakowanej w firmę”), jest wskaźnik przyrostu wartości dla inwestorów (IVI – Investor Value Increment).

IVI bierze pod uwagę nie tylko finansowe aspekty inwestycji, ale również wzrost wartości dla inwestorów, związaną z wprowadzeniem nowych technologii czy innowacyjnych rozwiązań. Przykładem inwestycji w cyberbezpieczeństwo mogą być nowoczesne rozwiązania z zakresu sztucznej inteligencji, które poprawiają wykrywanie i zapobieganie atakom. Tego rodzaju inwestycje mogą przyczynić się do wzrostu wartości firmy na rynku oraz zdobycia przewagi konkurencyjnej.

Rozważając inwestycje w obszarze cyberbezpieczeństwa, warto zwrócić uwagę na przykłady konkretnych projektów, które ilustrują różne aspekty oceny opłacalności.

Pierwszym przykładem jest inwestycja w rozwój zaawansowanego systemu detekcji i reakcji na cyberatak. Taki system może wymagać znacznych nakładów finansowych na zakup specjalistycznego sprzętu, wdrożenie oprogramowania oraz przeszkolenie personelu. Jednakże, dzięki temu, firma może znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia ataku hakerskiego, co przekłada się na uniknięcie strat finansowych, utratę wizerunku czy koszty związane z odzyskiwaniem danych. Wskaźnik ROI dla takiego projektu może być mierzalny poprzez porównanie kosztów inwestycji z oszczędnościami związanymi z uniknięciem strat spowodowanych cyberatakami.

Kolejnym przykładem jest inwestycja w szkolenie pracowników w zakresie cyberbezpieczeństwa. W dziedzinie high-tech, gdzie zagrożenia związane z cyberatakami są powszechne, odpowiednie szkolenie personelu może odegrać kluczową rolę w zapewnieniu ochrony przed atakami. Przez zwiększenie świadomości pracowników na temat zagrożeń i odpowiednich procedur bezpieczeństwa, firma może zmniejszyć ryzyko ataków i związane z nimi koszty. Wartość inwestycji może być oceniana poprzez wskaźniki takie jak zmniejszenie liczby incydentów związanych z cyberbezpieczeństwem czy skrócenie czasu reakcji na potencjalne zagrożenia.

Innym interesującym przykładem inwestycji w cyberbezpieczeństwo może być rozwój innowacyjnych rozwiązań w zakresie uwierzytelniania biometrycznego. Wykorzystanie unikalnych cech biometrycznych, takich jak odciski palców, rozpoznawanie twarzy czy skanowanie siatkówki, może znacznie zwiększyć bezpieczeństwo systemów informatycznych. Jednak koszty związane z wdrożeniem takiej technologii mogą być znaczne. W tym przypadku ocena opłacalności może obejmować analizę potencjalnych korzyści, takich jak zwiększenie bezpieczeństwa danych, redukcja kosztów związanych z hasłami i kartami dostępowymi czy poprawa wygody dla użytkowników.

 

Czyli co się w końcu opłaca?

Ocena opłacalności inwestycji i projektów jest niezwykle ważnym procesem, który wymaga uwzględnienia zarówno aspektów finansowych, jak i innych czynników. Analiza finansowa, przy użyciu wskaźników takich jak ROI, NPR, okres zwrotu z inwestycji i IRR, dostarcza istotnych informacji na temat opłacalności inwestycji. Jednak decyzje inwestycyjne powinny być podejmowane na podstawie kompleksowej oceny, która uwzględnia również ryzyko, strategię zarządzania, aspekty innowacyjne oraz otoczenie rynkowe. Czyli sama analiza finansowa nie wystarczy – konieczna jest też analiza ekonomiczna!

Ocena opłacalności inwestycji w obszarze high-tech, w tym inwestycji w cyberbezpieczeństwo, wymaga zastosowania odpowiednich miar uwzględniających specyfikę tej dziedziny. Wskaźniki takie jak ROI, czas zwrotu z inwestycji czy wskaźnik przyrostu wartości dla inwestorów (IVI) mogą być wykorzystane do oceny efektywności projektów jedynie uzupełniająco a nigdy jako samodzielna podstawa decyzji. Przykłady inwestycji w high-tech, np. w cyberbezpieczeństwo (rozwój zaawansowanych systemów detekcji, szkolenie pracowników czy wprowadzenie technologii biometrycznych) ilustrują różnorodność projektów w tej dziedzinie oraz potrzebę uwzględnienia zarówno aspektów finansowych, jak i innych czynników wpływających na sukces inwestycji w obszarze high-tech.

Co należy wiedzieć o Incoterms?

Incoterms, czyli International Commercial Terms, to zbiór międzynarodowych zasad regulujących warunki handlu na świecie. Zostały one opublikowane w 1936 roku, od tamtego czasu wielokrotnie je aktualizowano.

Obowiązująca dzisiaj wersja to Incoterms 2010. Stosowanie tych warunków znacznie ułatwia zawieranie transakcji pomiędzy sprzedającym a kupującym. Reguły Incoterms dokładnie określają sposób podziału czynności, kosztów i ryzyka pomiędzy stronami. 

Lista najważniejszych reguł Incoterms 2010

Reguły incoterms są wykorzystywane do ustalania podziału kosztów. Określają one dokładnie moment przesunięcia odpowiedzialności za towary (wraz z ryzykiem jego utraty czy uszkodzenia). Ta kwestia jest o tyle istotna, co problematyczna. Zasady podzielone są na 4 grupy: E,F,C,D – im dalej od początku alfabetu, tym większa odpowiedzialność sprzedającego.

  1. EXW (“ex works”) zasada ta reguluje odpowiedzialność za koszty i ryzyko powstające podczas wysyłki towaru. Jest ona najkorzystniejsza dla sprzedającego, ponieważ zdejmuje z niego niemal w całość obowiązków. Musi on jedynie zapewnić dostęp do towaru. Wszystkie czynności, które należy wykonać później, są już obowiązkiem kupującego (łącznie z załadunkiem towaru). Zdarzają się odstępstwa od tej reguły, ale  jest to jedynie przejaw dobrej woli sprzedającego. Wszystkie wydatki i całe ryzyko związane z towarem ponosi tylko do momentu oddania go do dyspozycji kupującego, co dzieje się na terenie jego przedsiębiorstwa lub w innym ściśle określonym miejscu.
  2. DAP -(“Delivered at place”) ta reguła przenosi obowiązek pokrycia kosztów transportu (a także wszelkie zagrożenia z nim związane takie jak choćby uszkodzenie towaru lub jego kradzież) na sprzedawcę. Dostarczenie uznawane jest za dokonane, gdy towar znajduje się w umówionym miejscu i wymaga jedynie rozładunku.
  3. DDP (“Delivered duty paid”) –  zasada określa odpowiedzialność za cały proces transportu, rozładunku i opłat celnych. W myśl tej reguły Incoterms spoczywa ona na sprzedającym.
  4. DAT (“Delivered at terminal”) – Towar musi być dostarczony do ustalonego punktu, jednak sprzedający nie pokrywa kosztów odpraw celnej. Odpowiedzialność przechodzi na kupującego dopiero w momencie rozładowywania.
  5. FCA (“Free carrier”) – sprzedający ponosi koszt transportu, załadunku, ubezpieczenia, ale jedynie do chwili przekazania ich przewoźnikowi, którego określa kupujący.
  6. FAS (“Free alongside Ship”) – zasada dotycząca jedynie transportu morskiego. Sprzedający jest zobowiązany do poniesienia kosztów transportu do momentu dostarczenia towarów do burty statku znajdującego się w ustalonym porcie. Sprzedający nie musi załadować tego towaru na pokład statku oraz nie zajmuje się odprawą.
  7. FOB (“Free on board”) – kolejna z zasad regulująca jedynie transport morski. Tym razem sprzedający aż do momentu załadowania towaru na pokład. W jego gestii leży także odprawa eksportowa.
  8. CRF (“Cost and Freight”) – Koszt ubezpieczenia towarów, aż do chwili załadowania na statek ustalonego przewoźnika  jest ponoszony przez sprzedającego.
  9. CIF (“Cost, Insurance and Freight”) – w myśl tej zasady towary są uznawane za dostarczone, gdy mijają nadburcie statku w porcie załadowania (od tego punktu, ryzykiem i kosztami obciążany jest kupujący).
  10. CPT (“Carriage paid to”) – ta reguła incoterms powiązana jest z kosztami przewoźnego. Sprzedający ma obowiązek dostarczyć towar przewoźnikowi. Wtedy odpowiedzialność za towar przechodzi na kupującego.
  11. CIP (“Carriage and insurance paid to”) – reguła niemal identyczna z CPT, jednak nie obejmuje kosztu ubezpieczenia za uszkodzenia czy stratę.

Zmiany dotyczące reguł Incoterms

Wyjątkowo trudne może okazać się samodzielne zrozumienie tak skomplikowanych zasad, jakimi są reguły Incoterms. Szkolenie z tego zakresu zdecydowanie to ułatwi. Nauka pod okiem specjalisty w tej dyscyplinie będzie znacznie bardziej efektywna, a poza tym gwarantuje właściwą interpretację przepisów. Skorzystanie z profesjonalnej pomocy wydaje się dobrym pomysłem zwłaszcza teraz. Obecnie prowadzone są prace nad uaktualnieniem wersji Incoterms z roku 2010. Prawdopodobnie ich dokładny kształt zostanie przedstawiony pod koniec roku 2019 (a obowiązywać zaczną na początku 2020 r). Poznanie tych zmian może być kluczowe do tego, by jak najbardziej zminimalizować ryzyko strat i dostosować reguł do konkretnych relacji z kontrahentami. Zmiany pomiędzy obowiązującą wersją, a jej aktualizacją  mogą być dość znaczące.

Szkolenie z Incoterms pozwoli się na nie przygotować i optymalnie dobrać reguły (wraz z uwzględnieniem prawdopodobnych zmian) do wykonywanych transakcji. Wszelkie niejasności związane ze stosowaniem warunków Incoterms najlepiej wyjaśnić podczas warsztatów, uzyskując pewność, że zostały zinterpretowane właściwie. Udział w szkoleniu z Incoterms będzie najlepszym rozwiązaniem dla wszystkich przedsiębiorców, których działalność wymaga wiedzy na temat regulacji w handlu zagranicznym.

Compliance – definicja

Czym jest compliance?

Jeśli zetknąłeś się kiedykolwiek z angielskim słowem compliance w kontekście prowadzenia i organizacji przedsiębiorstwa, na pewno warto wyjaśnić, czym ono jest.

Wbrew pozorom nie jest łatwo jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, albowiem nie istnieje jedno powszechne podejście do rozumienia compliance, tak jak to miejsce na przykład w przypadku audytu wewnętrznego albo ryzyka operacyjnego. Dzieje się tak, ponieważ compliance jest pochodną różnych rozwiązań z pogranicza prawa, zarządzania, ryzyka oraz kontroli.

4 definicje

Wedle pierwszej wersji jest to zapewnianie zgodności z przepisami prawa powszechnie obowiązującego (tzw. hard law) oraz regulacjami wewnętrznymi i rozmaitymi standardami i normami (soft law).

Wedle tej koncepcji compliance:

  • jest elementem systemu kontroli wewnętrznej i z tego systemu się wywodzi.
  • pełni funkcją zapewniającą zgodność w całym przedsiębiorstwie poprzez zapobieganie i wykrywanie braków zgodności.
  • rozumiane jest w sposób zero-jedynkowe (jestem zgodny albo jestem niezgodny).
  • zapewnia zgodność poprzez mechanizmy kontrolne/zapewniające zaszyte przede wszystkim w procedurach wewnętrznych/systemach IT oraz monitorowanie przestrzegania tych mechanizmów i procedur/Systemów IT poprzez ich testowanie, kontrolowanie.

Ponadto:

  • komórka organizacyjna compliance skupia się na tworzeniu mechanizmów kontrolnych (tzw. design) oraz na monitorowaniu skuteczności ich przestrzegania (tzw. monitoring performancu).
  • główne modele bazujące na tym rozwiązaniu to model COSO, COSO-ERM, Rekomendacja H KNF część B, programy compliance (np. AML. antykorupcja)

Wedle drugiej koncepcji compliance rozumiane jest jako zarządzanie ryzykiem braku zgodności z przepisami prawa powszechnie obowiązującego (tzw. hard law) oraz regulacjami wewnętrznymi i rozmaitymi standardami i normami (soft law).

Zgodnie z tą koncepcją compliance:

  • jest, o ile przepisy nie stanowią inaczej, elementem systemu zarządzania ryzykiem i wywodzi się z zarządzania ryzykiem operacyjnym.
  • pełni funkcję ostrzegawczą i zarządczą poprzez identyfikowanie, ocenę i mitygowania ryzyka braku zgodności.
  • rozumiane jest w myśl koncepcji ryzyka inherentnego i rezydualnego, a więc zwykle zawsze istnieje jakieś ryzyko braku zgodności.
  • identyfikuje ryzyko braku zgodności, ocenia je za pomocą metod ilościowych lub jakościowych, a następnie proponuje sposób postępowania z ryzykiem (zwykle poprzez mitygację ryzyka).

Ponadto:

  • organizacja skupia się na ocenie i sposobach obniżania zbyt wysokiego ryzyka braku zgodności.
  • główne modele bazujące na tym rozwiązaniu to modele norm ISO, Rekomendacji H KNF część C, Zgodność i funkcja zapewniania zgodności w bankach Komitetu Bazylejskiego ds. Nadzoru bankowego

zakres compliance

 

Istnieją jeszcze dwie, o wiele mniej skomplikowane koncepcje compliance, to jest doradztwo oraz audytowanie (tzw. zewnętrzne lub wewnętrzne audytu zgodności).

Powyższe koncepcje nie są wzajemnie sprzeczne, ale są względem siebie komplementarne. Nie mniej jednak, wybór każdej z nich niesie za sobą określone konsekwencje, w tym zarówno plusy jak i minusy konkretnych rozwiązań.

Kto za to odpowiada?

W dużych firmach, zwykle w organizacjach finansowych, takich jak np. banki, powstaje cały dział compliance, który każdego dnia czuwa nad przestrzeganiem prawa i zgodnością postępowania organizacji z przyjętymi normami, minimalizując ryzyko strat. W Polsce compliance officer to „wewnętrzny policjant” w organizacji, który bada, czy wszystkie zasady są przestrzegane. Często stanowisko to nazywa się inspektorem nadzoru. CCO dziś zatrudniają również firmy produkcyjne, farmaceutyczne czy producenci żywności – kwestia compliance w takich dziedzinach jest szczególnie ważna, gdyż istnieje w nich ryzyko naruszenia pewnych norm. Uporządkowanie, monitoring, kontrola i przewidywanie ryzyka to główne zadania, z jakimi zmierzy się compliance officer.

 

Jeśli interesuje Cię ten temat odwiedź stronę Stowarzyszenia Compliance Polska oraz sprawdź polecane lektury. Mamy nadzieję, że okażą się pomocne.