AMLA – nowy organ nadzoru UE i jego kompetencje

​​Jedną z najistotniejszych zmian, jakie wprowadza Pakiet AML, jest utworzenie nowego Urzędu ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu (“AMLA”).

Organ ten będzie centralnie koordynował działania organów krajowych, przyczyniając się do rozwoju spójnej i jednolitej praktyki rynkowej. Ponadto będzie on pomagał poszczególnym organom krajowym w przeprowadzaniu analiz, przyczyniając się do usprawnienia gromadzenia danych wywiadu finansowego – kluczowego materiału dla organów ścigania.

AML Officer szkolenie

AMLA będzie koncentrować się na następujących obszarach:

  • wprowadzeniu zintegrowanego systemu nadzoru AML/CFT w całej UE opartego na ujednoliconych metodologiach i standardach nadzorczych;
  • bezpośredni nadzór nad najbardziej ryzykownymi instytucjami finansowymi, które działają w dużej liczbie państw członkowskich lub w odniesieniu do tych, w których może być wymagane natychmiastowe działanie w celu ograniczenia ryzyka AML/CFT
  • monitorowanie i koordynowanie działań krajowych organów nadzorczych odpowiedzialnych zarówno za podmioty finansowe, jak i niefinansowe
  • promowanie współpracy między krajowymi FIU oraz ułatwianie koordynacji ich pracy, jak również wspólnych analiz w celu poprawy wykrywania nielegalnych transgranicznych przepływów finansowych.

AMLA ma działać jako koordynator działań organów nadzoru krajowych oraz instytucji UE w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Jego głównym celem będzie zapewnienie jednolitych standardów i zasad działania w UE w zakresie AML/CTF.

AMLA będzie posiadał szerokie uprawnienia nadzorcze, w tym możliwość przeprowadzania inspekcji w firmach z sektorów ryzykownych, takich jak sektor bankowy czy sektor kryptowalut. Urząd będzie miał również możliwość nakładania sankcji na firmy, które nie spełnią wymogów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

AMLA będzie działał we współpracy z organami nadzoru krajowych oraz innymi instytucjami UE, takimi jak Europol czy Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF). Ma to zapewnić lepszą koordynację działań oraz wymianę informacji w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Urząd ma zostać utworzony do 2024 roku, a jego wdrożenie będzie wymagało współpracy państw członkowskich UE.

 

Pakiet AML obejmuje przepisy:

  • Rozporządzenie UE („jednolity zbiór przepisów”, „single rulebook”)

  • VI Dyrektywa AML

  • Rozporządzenie ustanawiające nowy unijny organ ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu – AMLA ( z ang. Anti-Money Laundering Authority)

ESG w zakupach – chwilowa moda czy realna potrzeba biznesowa?

Firmy coraz częściej uwzględniają kryteria ESG w procesie wyboru dostawców oraz produktów i usług.

ESG to skrót od Environmental, Social and Governance (Środowisko, Społeczeństwo, Ład korporacyjny). Nurt ESG to prawdziwa rewolucja, która zmieni sposób, w jaki funkcjonują nasze przedsiębiorstwa, a co więcej cała gospodarka. Firmy, które chcą być gotowe na tę rewolucję muszą transformować się w stronę tzw. działalności zrównoważonej, a więc powinny uwzględniać w swojej aktywności wpływ, który wywierają na środowisko oraz społeczeństwo. Wydawać by się mogło, iż ESG to melodia przyszłości, nic bardziej mylnego. Jest to melodia, którą doskonale słychać już dziś.

Transformacji w kierunku ESG wymaga szereg skomplikowanych regulacji prawnych. Należy także podkreślić, że coraz więcej podmiotów funkcjonujących na rynku zwraca uwagę na czynniki ESG. Partnerzy biznesowi przedsiębiorców transformują się w kierunku zrównoważonego rozwoju i tego samego oczekują od nich. W przypadku, w którym dana organizacja nie dostosuje się do wymogów ESG może utracić ważne kontakty biznesowe, klientów lub też nawet zmierzyć się z utrudnionym dostępem do finansowania.

Dlatego tak istotne jest, aby przygotowywać się do wdrożenia ESG w naszych organizacjach już dziś.  Przedsiębiorcy powinni zbadać na ile spełniają kryteria ESG, w tym zwrócić uwagę na procesy produkcyjne i logistyczne, a także na swoich dostawców.

Co więcej, firmy powinny przyjrzeć się na ile ich dostawcy stosują kryteria zrównoważonego rozwoju. ESG wymaga od nas nie tylko, aby nasze organizacje dokonywały transformacji, wymaga także, abyśmy to my oczekiwali tego samego od naszych partnerów biznesowych.

ESG w zakupach czyli co?

W transformacji ESG nie możemy pomijać procesów zakupowych B2B. Stanowią one elementarny obszar zarządzania łańcuchem wartości firmy, a tym samym są niezbędne do transformowania łańcucha w kierunku ESG.

Istnieje kilka kluczowych czynników ESG, o których firmy powinny pamiętać podczas zarządzania swoimi łańcuchami dostaw, o których, między innymi, będziemy rozmawiać podczas 7. Forum Działów Zakupów pod koniec maja 2023:

  • Środowiskowe: Firmy powinny ocenić wpływ swoich łańcuchów dostaw na środowisko, w tym takie czynniki jak: zużycie energii, emisja gazów cieplarnianych, wytwarzanie odpadów i zużycie wody, bioróżnorodność, zarządzanie surowcami, zanieczyszczenia i odpady.
  • Społeczne: Firmy powinny oceniać wpływ społeczny swoich łańcuchów dostaw, w tym takie czynniki jak: prawa człowieka, prawa pracownicze, bezpieczeństwo i higiena pracy, relacje z otoczeniem.
  • Zarządzanie: Firmy powinny zapewnić, że ich łańcuchy dostaw są zarządzane w sposób etyczny i przejrzysty, a także że posiadają odpowiednie rozwiązania w zakresie ładu korporacyjnego, przeciwdziałaniu korupcji, ochrony prywatności i bezpieczeństwa danych.

Uwzględniając te czynniki ESG w zarządzaniu łańcuchem dostaw, przedsiębiorcy mogą ograniczyć ryzyko, poprawić efektywność operacyjną oraz zadbać o swoją reputację wśród inwestorów i konsumentów. Ponadto firmy, które traktują priorytetowo kwestie ESG w swoich łańcuchach dostaw, mają większe szanse na przyciągnięcie i zatrzymanie talentów, a także na uzyskanie przewagi konkurencyjnej na rynku.

Stąd też tak istotne jest, aby w procesie zakupowym kierować się kryteriami składającymi się na ESG. To czy dokonujemy zakupów od podmiotu, który stosuje ESG rzutuje na ocenę naszej organizacji. Nasi partnerzy biznesowi są istotną częścią obrazu ESG naszej organizacji. Nie wystarczy więc transformować jedynie naszego przedsiębiorstwa – musimy również aktywnie wpływać i wspierać transformację ESG wśród naszych partnerów biznesowych.

Czy ESG to jedynie kolejna moda?

ESG nakierowane jest na zmianę sposobu, w jaki funkcjonuje nasza gospodarka. Gospodarka ma stać się gospodarką o tzw. obiegu zamkniętym, to jest opartą o lepsze wykorzystanie istniejących zasobów, gospodarką niskoemisyjną, jak również odpowiedzialną społecznie. Zmiana ta ma umocowanie w szeregu aktów prawnych, które będą zmieniać sposób funkcjonowania wielu aspektów naszego życia.

Każda istotna transformacja naszej gospodarki, a więc środowiska, w którym operują przedsiębiorcy wymaga ich bacznej uwagi. Skala transformacji, którą niesie ze sobą nurt ESG jest ogromna. Z tej perspektywy firmy nie powinny traktować ESG jako kolejnego trendu, który przeminie.

ESG to bez wątpienia realna potrzeba biznesowa, potrzeba dostosowania się do nadchodzących zmian gospodarczych. Firmy, które nie dostosują się do nowej rzeczywistości gospodarczej mogą stracić przewagi konkurencyjne, czy też utracić zaufanie klientów oraz partnerów biznesowych. Jedynie od nas samy zależy, czy to ryzyko potraktujemy poważnie i z odpowiednim wyprzedzeniem przygotujemy się do zachodzących zmian, a tym samym przekłujemy ryzyko na szanse biznesowe.  

Czym jest ład korporacyjny?

Ład korporacyjny to zestaw głównych zasad, praktyk i procesów (opisanych niekiedy w formie modelu operacyjnego), które realizuje firma w swojej działalności. Ład korporacyjny wyznacza ramy dla działalności zarówno całej organizacji jak i jej poszczególnych struktur i służy jej prawidłowemu (w tym przede wszystkim zgodnego ze strategią i zgodnego z prawem) rozwojowi.

Ład korporacyjny (choć coraz częściej używana jest angielska nazwa corporate governance) obejmuje wszystkie sfery zarządzania firmą – od planów działania i kontroli zarządczej po pomiar efektywności i raportowanie.

Ponieważ nie ma definicji legalnej tego pojęcia, używając pojęcia „ład korporacyjny” warto zdefiniować co ma się na myśli:

  • W wąskim, prawniczym rozumieniu jest to opis rozkładu kompetencji i wzajemnych relacji między organami spółki kapitałowej. Warto przy tym zwrócić uwagę, że np. ostatnia zmiana KSH wiele zmieniła właśnie w tym aspekcie ładu korporacyjnego, wzmacniając pozycję i kompetencje Rady Nadzorczej;
  • OECD w 2015 r. wskazało, że „corporate governance wiąże się z istnieniem sieci relacji między kadrą zarządzającą spółek, ich organami zarządzająco-nadzorczymi, udziałowcami /akcjonariuszami i innymi interesariuszami (stakeholders), tj. podmiotami zainteresowanymi działaniem spółki (pracownicy, wierzyciele, społeczności lokalne, państwo, itp.), zatem corporate governance dotyczy w tej definicji przede wszystkim relacji z interesariuszami i transparentności działań spółki. Zasady Ładu Korporacyjnego G20/OECD to międzynarodowy standard ładu korporacyjnego. Zasady te pomagają decydentom oceniać i ulepszać prawne, regulacyjne i instytucjonalne ramy ładu korporacyjnego w celu wspierania efektywności ekonomicznej, zrównoważonego wzrostu i stabilności finansowej. Po raz pierwszy wydane w 1999 r. i zatwierdzone przez przywódców G20 w 2015 r., Zasady są obecnie poddawane przeglądowi, a zaktualizowane Zasady zostaną wydane w 2023 r.;
  • Ład korporacyjny w najszerszym ujęciu jest to system powiązanych ze sobą instytucji prawnych i ekonomicznych, mających na celu zapewnienie prawidłowego i efektywnego funkcjonowania spółek kapitałowych oraz rozwiązywanie lub przynajmniej łagodzenie konfliktów interesów osób zaangażowanych w spółce.

Ład korporacyjny wiąże się zatem z zarządzaniem relacjami pomiędzy kadrą zarządzającą spółek, ich organami, wspólnikami i akcjonariuszami, i innymi interesariuszami, w tym pracownikami i regulatorami. Ład korporacyjny jest ramą, w oparciu o którą ustalane są cele spółki (strategia), środki realizacji tych celów oraz narzędzia umożliwiające ich monitorowanie.

Czy nie wystarczy regulamin i statut?

Sensem ładu nadzoru korporacyjnego jest stymulowanie organów spółki i kadry zarządzającej do zgodnego z prawem i bezpiecznego dla firmy osiągania tych celów, których realizacja leży w interesie spółki i jej wspólników, bądź akcjonariuszy. Jednym ze środowisk w Polsce wypracowującym dobre praktyki funkcjonowania ładu korporacyjnego w Polsce jest Komitet Dobrych Praktyk działający przez GPW od 2001 roku. Siłą rzeczy rekomendacje Komitetu dotyczą zatem przede wszystkim spółek giełdowych, jednak zapoznanie się z nimi jest wartościowe także dla pozostałych spółek kapitałowych. Najświeższa regulacja z tego obszaru to „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021”, składająca się z 6 rozdziałów:

I – Polityka informacyjna i komunikacja z inwestorami

II – Zarząd i Rada Nadzorcza

III – System i funkcje wewnętrzne

IV – Walne Zgromadzenie i relacje z akcjonariuszami

V – Konflikty interesów i transakcje z podmiotami powiązanymi

VI – Wynagrodzenia

W treści „Dobrych praktyk 2021” zrezygnowano z podziału na „Zasady” i „Rekomendacje”. Nierzadko zasady corporate governance, przyjmowane w formule tzw. kodeksów dobrych praktyk i oparte na zasadzie comply or explain, zostają z czasem przekształcone w przepisy prawa. W rezultacie tego procesu z treści Dobrych Praktyk usunięto kwestie uregulowane obecnie przez przepisy ustawy o biegłych rewidentach, czy też ustawy o ofercie publicznej, w myśl zasady, zgodnie z którą Dobre Praktyki są zgodne z prawem, lecz nie powtarzają obowiązujących przepisów. Niewykluczone, że dynamicznie zmieniające się prawo, w tym zwłaszcza przepisy kodeksu handlowego, spowodują potrzebę aktualizacji Dobrych Praktyk 2021.

Zgodnie z oczekiwaniami uczestników rynku w nowych Dobrych Praktykach znalazły się zagadnienia z obszaru ESG, m. in. kwestie ochrony klimatu, zrównoważonego rozwoju, różnorodności w składzie organów spółek i równości wynagrodzeń. Na dobry ład korporacyjny duży wpływ ma sposób traktowania akcjonariuszy, stąd też nowe zasady odnoszące się do sposobu podziału zysku, emisji akcji z wyłączeniem prawa poboru, czy też skupu akcji własnych. Dużą uwagę poświęcono jak najlepszemu przygotowaniu walnego zgromadzenia, wskazując termin na przesyłanie przez akcjonariuszy projektów uchwał, a także procesowi zgłaszania kandydatur na członków rad nadzorczych i powoływania ich do składu rady, zgodnie z wymaganiami określonymi przez przepisy prawa w stosunku do członków komitetu audytu, jak i polityką różnorodności przyjętą w wyniku stosowania odpowiedniej zasady Dobrych Praktyk.