Jedną z koncepcji, która zakłada niwelowanie marnotrawstwa jest Lean Management. To wizja zarządzania, którą cechuje ciągłe dążenie do doskonałości biznesowej. Jednym z narzędzi Lean jest ustalenie kategorii marnotrawstwa i walka z nim. Służy do tego koncepcja 3xM, czyli Muda, Mura i Muri. Czym jest i jak ją stosować?

Lean Management i koncepcja marnotrawstwa

Doskonalenie przedsiębiorstwa to nieustanny i ciągły proces. Żeby doskonalenie miało zamierzony skutek, należy się również pochylić nad optymalizacją przepływu wartości w procesie produkcji i wyeliminowanie marnotrawstwa. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu koncepcji 3xM, która umożliwia dokładne przeanalizowanie grup marnotrawstwa i eliminację go.

• Muda – marnotrawstwo.
• Mura – nieregularność.
• Muri – nadmierne obciążenie.

Przyjrzyjmy się teraz założeniom i typom strat w koncepcji 3xM.

3xM w Lean Management, czyli Muda, Mura i Muri

Muda to marnotrawstwo. Czynności, które nie generują żadnych zysków i nie tworzą wartości dla klienta, a zabierają czas. W tym czasie można wytworzyć coś wartościowego. Innymi słowy, są to wszystkie działania, które wykonywane są bez żadnego określonego celu. Po prostu są zbędne i nie generują ani wartości dla klienta, ani zysków dla firmy. Wręcz przeciwnie generują straty. Koncepcja zakłada 7 podstawowych typów strat Muda, które możemy określić następująco:

• Nadprodukcja – czyli ilość niedostosowana do obecnego zapotrzebowania.
• Oczekiwanie – jeśli występuje brak materiałów, czy nawet tak prostych rzeczy jak narzędzia.
• Niespełnione wymogi technologiczne dla danego procesu.
• Nieużyteczne działania polegające na zbędnym przemieszczaniu np. przenoszeniu pracowników na linii produkcyjnej na inne działy.
• Niepotrzebne wykonywanie dodatkowych czynności, które nie mają wpływu na wartość tworzenia produktu.
• Nadwyżki w towarach, które nie mają odzwierciedlenia w procesach zakupowych.
• Nadgorliwość – ulepszanie na siłę.

Z powyższych to najbardziej niebezpieczna pod względem strat jest nadprodukcja i należy mieć to na względzie przeprowadzając audyt Lean i planując strategię eliminowania marnotrawstwa.

Mura, czyli nieregularność i zmienność. To każda zmiana i nieregularność, jaka występuje w procesach produkcyjnych. Może to być np. wolniejsza praca jednego z pracowników, która ma wpływ na daną część procesu produkcyjnego, ale również być zależna od rodzaju produktu i etapów potrzebnych do jego produkcji.

Muri oznacza przeciążenie i jest to najbardziej niepożądany element w całym procesie produkcji. Przeciążenie odnosi się zarówno do maszyn, jak i do pracowników. Wpływa na efektywność procesów, a samo w sobie jest wynikiem złej organizacji pracy lub procesów technologicznych.

Wszystkie trzy koncepcje najczęściej występują jednocześnie i są ze sobą połączone, co oczywiście nie oznacza, że zawsze muszą występować razem. Najczęściej jednak wyeliminowanie jednej z nich umożliwia jednoczesną eliminację problemów powstałych w drugiej koncepcji. To, co należy zrobić to dążyć do eliminacji każdego z nich w sposób ciągły, co umożliwia doskonalenie procesów i standardów w firmie każdego dnia.

Chcesz lepiej poznać koncepcję Lean Management? W takim razie koniecznie zapraszamy Cię do wzięcia udziału w tych szkoleniach:

• Lean Tool Box Szkolenie + Wizyta w Fabryce Toyoty
• Lamborghini & Pagani Lean Transformation Benchmark Tour
• Przygotowanie wdrożenia LEAN / 5S dla produkcji

Poprzez udział w szkoleniach Langas.pl dowiesz się między innymi, jak największe fabryki dbają o swoje procesy i z jakich narzędzi Lean najczęściej korzystają.

Czym jest Lean Management? Czy jesteś pewny, że dobrze znasz to pojęcie i jego zasady? Spotykamy się z nim coraz częściej w różnych postaciach. Funkcjonuje w sektorach Lean Manufacturing, Office, Accounting, czy Healthcare. W różnych branżach i strukturach. Czym są narzędzia Lean? Sprawdź, czy dobrze rozumiesz pojęcie Lean Management. Dzisiaj wyjaśniamy.

Czym jest Lean Management?

Filozofia Lean polega na dostarczaniu klientom tego, czego oczekują. Jednak sztuka polega na tym, aby znaleźć jak najprostszą drogę do oferowania tych produktów, zachowując przy tym pełen szacunek do pracowników. Lean w dużym skrócie jest to strategia zarządzania firmą.

Czym jest Lean Management w rozłożeniu na poszczególne czynniki strategii?

Zarządzanie Lean w głównej mierze opiera się na trzech filarach, które dotyczą aspektów sprzedażowych, zarządzania i doskonalenia:

• Tworzenie wartości dla klienta.
• Rozwojowe i ciągłe doskonalenie procesów sprzedażowych.
• Zarządzanie, którego motywem przewodnim jest szacunek do pracownika.

Czym jest Lean Management w praktyce?

To nieustanna ścieżka doskonalenia procesów w strukturze firmy. Doskonalenie usług i produktów, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientom. Lean Management to wspieranie swoich pracowników, inwestycja w ich rozwój, a także pomoc na drodze do profesjonalizmu popartego doświadczeniem i dobrymi wzorcami płynącymi od kadry zarządzającej.

Skąd wzięło się szczupłe zarządzanie?

Wszystko zaczęło się od Jamesa Womacka i jego badań produktywności fabryk japońskich, europejskich i amerykańskich. Badania prowadził pod koniec lat osiemdziesiątych XX-go wieku i właśnie wtedy pojęcie Lean przybrało swoją formę szczupłej produkcji. Do dziś za wzór stawiana jest fabryka Toyoty, która najlepiej pokazuje czym jest Lean management.

Żeby Lean miało sens, to trzeba skupić się również na odpowiednich narzędziach, które zapoczątkowane zostały przez japońskich zarządzających. Kaizen, 5s, SMED, czy zarządzanie wizualne. Same narzędzia jednak to nie wszystko. Potrzebna jest zmiana podejścia w strukturze zarządzania. Czyli Lean Leadership, które zakłada zmianę podejścia kadry zarządzającej do swoich pracowników.

Dlaczego Lean Management jest często źle rozumiany?

Bardzo często Lean jest błędnie rozumiane, jako poszczególny element strategii. Pod postacią redukcji kosztów w firmie, czy wdrażaniu elementów w system pracy. Należy pamiętać, że samo wprowadzenie instrukcji i piktogramów np. na linii produkcyjnej nie jest jeszcze Lean Managementem. Lean, co już zostało wspomniane jest całą strategią opierającą się o trzy główne filary i narzędzia, które stosuje się w codziennym ulepszaniu procesów firmy.

Każda strategia Lean Management opiera się o narzędzia dostosowane do danej branży i struktury firmy. Narzędzia Lean pomagają usprawnić pracę, a także procesy codziennego doskonalenia firmy i systemów produkcyjnych. Dzisiaj pokrótce przedstawiamy kilka najczęściej stosowanych narzędzi Lean w różnych strukturach przedsiębiorstwa.

Narzędzia Lean Management, które są uniwersalne

Najczęściej stosowane i najbardziej uniwersalne narzędzia Lean Management, które wpłyną na usprawnienie procesów w firmie, poprawią produktywność zespołu i pomogą ograniczyć koszty produkcyjne bez utraty jakości produktu.

Metoda 5S

Metoda 5S to narzędzie Lean, które zakłada stworzenie optymalnego miejsca pracy.
Metoda 5S, jako jedno z narzędzi Lean opiera się o kolejne kroki:

• Seiri – wybór – należy uporządkować miejsce pracy tak, aby pozostały tylko niezbędne materiały do realizacji danego zadania.
• Seiton – uporządkowanie – zakłada uporządkowanie rzeczy i materiałów w danym porządku lub układzie z ich oznaczeniem, które ma ułatwiać ich odnalezienie i użycie.
• Seiso – sprzątanie – sprzątanie w miejscu pracy nie trzeba chyba tłumaczyć? Czyste i schludne miejsce pracy sprzyja skupieniu.
• Seiketsu – standaryzacja – zakłada wdrożenie powyższych czynności, jako standardy, które będą powtarzalne.

Kaizen podstawowe narzędzie Lean Management

Kaizen (jap.) oznacza codzienne wprowadzanie zmian i doskonalenie procesów zachodzących w firmie. To również narzędzie, które służy nieustannemu doskonaleniu, zarówno w strukturze firmy, jak i na płaszczyźnie personalnej. Jest podstawowym i najważniejszym narzędziem w strukturze Lean Management.

Kaban i sterowanie produkcją

Sterowanie produkcją nie musi być trudnym zadaniem. Można zadbać o najlepsze wyniki sterując poprzez zdarzenia następujące na produkcji. Czyli w czasie rzeczywistym.
Stosując metodę zarządzania produkcją Kaban zyskujesz przede wszystkim terminowość realizacji i kontrolę na wszystkich etapach produkcyjnych.

SMED czyli przezbrojenie maszyn i form na produkcji

Narzędzie lean management SMED ma bardzo proste założenie. Redukcja czasu przezbrojenia maszyn i form. Wprowadzenie tego narzędzia Lean umożliwi skrócenie czasu potrzebnego na przezbrojenie maszyn lub form. W jaki sposób? SMED zakłada podział czynności na dwie kategorie; wewnętrzne i zewnętrzne. Określając tym samym czynności, które muszą zostać wykonane, podczas gdy maszyna nie pracuje, i takie, które można wykonać podczas ciągu produkcyjnego. Nie zatrzymując przy tym maszyny. SMED po rozszyfrowaniu oznacza; Single Minute Exchange of Die. Czyli z angielskiego, to jednominutowa wymiana formy lub narzędzia.

TPM, czyli Kompleksowe Utrzymanie Produktywności i Six Sigma

Total Productive Maintenance (TPM) zakłada zmaksymalizowanie efektywności zasobów produkcyjnych poprzez aktywizację pracowników z różnego szczebla.

Drugim narzędziem, które zakłada poprawę jakości produkcyjnej jest Six Sigma. Zakłada ono ograniczenie kosztów i doskonalenie systemu produkcji w celu uzyskania doskonałej jakości, jednocześnie eliminując błędy i zapobiegając pojawieniu się kolejnych błędów.

Zarządzanie wizualne – podstawa Lean Management

Jest to ostatnie narzędzie Lean Management na naszej liście, jednak i oczywiście nie ostatnie w zasobie narzędzi Lean. Zbiór narzędzi Lean to ok. 500 pozycji, także to, co wymieniliśmy dzisiaj, to tylko kilka podstawowych narzędzi Lean, które są najczęściej stosowane. Zarządzanie wizualne zakłada prezentację procesów w przejrzysty i zrozumiały sposób dla każdego pracownika. Dzięki temu łatwiej wyeliminować błędy popełniane przez pracowników, które w dużej mierze wynikają ze złego przekazania informacji lub niezrozumienia ich przez pracownika.

Gemba Kaizen – co to takiego?

Jeśli interesuje Cię temat lean management, najprawdopodobniej spotkałeś się już z określeniem kaizen, które nie jest Ci obce. Jeśli jednak chcesz dowiedzieć się więcej, bądź odświeżyć swoją wiedzę, zachęcamy do przeczytania wcześniejszych naszych artykułów. Pora wyjaśnić kolejne pojęcie, które brzmi gemba kaizen.

„Gemba” lub „genba” to japońskie słowo, które w szerokim znaczeniu określa „miejsce zdarzenia” bądź „miejsce wykonywania rzeczywistej pracy”. Chude zarządzanie przedsiębiorstwem jest ściśle związane z określeniem gemba kaizen, które w tym przypadku oznacza te miejsca w systemie produkcyjnym, w których wykonywane są czynności dodające wartość. Słowo to bardzo często używane jest w Systemie Produkcyjnym Toyoty, o którym wspominaliśmy w poprzednich artykułach.

Gemba kaizen, zgodnie z zasadami Toyoty (w której – można powiedzieć – narodziło się chude zarządzanie przedsiębiorstwem), oznacza pierwszy krok w procesie zmiany zarządzania przedsiębiorstwem na szczupłe, czyli wizytę w gemba (miejscach pracy) i obserwację rzeczywistej sytuacji.

Takie podejście do lean management pomaga w uchwyceniu niedopatrzeń, błędów i zdobyciu wiedzy pochodzącej bezpośrednio od pracowników, którzy się z nimi stykają na co dzień. To właśnie dzięki gemba kaizen możemy wpaść na najlepsze pomysły usprawnienia i oszczędności w przedsiębiorstwie. Testowanie i konsultowanie wszelkich zmian oraz ulepszeń również powinno odbywać się w gemba, czyli rzeczywistym miejscu pracy.

Chude zarządzanie przedsiębiorstwem – wypróbuj w Twojej firmie

Jeśli planujesz wprowadzić w swojej firmie chude zarządzanie przedsiębiorstwem, zadaj sobie na początku pytanie – jak często przebywam w hali produkcyjnej? Jak przebiega moja wizyta w tym miejscu? Czy rozmawiałem kiedyś bezpośrednio z pracownikami niższych szczebli, czy jedynie z ich przedstawicielami?

Gemba kaizen to zdroworozsądkowe podejście do lean management, które opiera się na zbliżeniu się do faktycznych miejsc pracy – w zależności od specyfiki przedsiębiorstwa może to być hala produkcyjna, magazyn, miejsce załadunku towarów, teren budowy czy obszar, w którym obsługiwani są klienci.

To najlepszy sposób na to, by lepiej poznać wszelkie procesy w firmie i uczestniczyć w ciągłym jej doskonaleniu.

Główne założenie jakie zakłada metoda 5s to podniesienie bezpieczeństwa na stanowiskach pracy.

Opiera się na koncepcji, która wynika z przekonania, że porządek, czystość oraz dobra organizacja pracy mają ogromny wpływ na stabilność i efektywność działań. To jedno z podstawowych narzędzi lean management, które zakłada wyeliminowanie marnotrawstwa.

W skrócie system 5s to przede wszystkim zmiana kultury pracy nastawiona na naukę dyscypliny niezbędnej do utrzymania standardów pracy przez wszystkich pracowników. Znajomość tej metody jest niezbędną kompetencją, którą powinny posiadać przede wszystkim menedżerowie ds. lean management, pracownicy działu zarządzania jakością, pełnomocnicy ds. SZJ oraz osoby nadzorujące wdrożenie 5s w przedsiębiorstwie. Metoda 5s jest stosowana zarówno w środowisku produkcyjnym jak i w organizacjach usługowych i ułatwia wdrażanie kolejnych narzędzi szczupłego zarządzania.

Audyt generalny – wprowadzenie systemu 5s

Wprowadzenie systemu 5s w firmie to długi proces, w czasie którego tworzą się pierwsze standardy, których celem jest ułatwienie pracy i komunikacji w zespole. Aby działania optymalizacyjne nie były jednorazowe i krótkotrwałe warto przeprowadzić audyt wewnętrzny.

Metoda 5s powinna opierać się na idei KAIZEN czyli nie mieć końca. Ocena różnych aspektów i mocnych stron przedsiębiorstwa może pomóc wskazać wszystkie elementy, które działają poprawnie oraz te, które posiadają potencjał jednak trzeba je udoskonalić. Zaczynając audyt należy przede wszystkim opracować formularz audytowy, dzięki któremu będziemy mogli stale monitorować na jakim etapie rozwoju znajduje się system 5s w naszej firmie.

Managerowie odpowiedzialni za wprowadzenie i weryfikację standardów jakościowych powinni znać charakterystyczne cechy audytu 5s oraz skuteczne metody i techniki przeprowadzania go. Dzięki temu, będą mogli na bieżąco motywować pracowników ze swoich obszarów do nieustannych zmian, które w przyszłości przełożą się na sukces firmy.

Szkolenie – Audytor wewnętrzny systemu 5s

Audytor wewnętrzny, który będzie profesjonalnie przygotowany do wdrożenia i nadzorowania metody 5s w przedsiębiorstwie pozytywnie wpłynie na zaangażowanie innych pracowników oraz będzie pomagał w udoskonalaniu organizacji, co przełoży się na wymierne korzyści finansowe.

Zapraszamy na nasz jednodniowy warsztat, który zakończy się uzyskaniem Certyfikatu Audytora Wewnętrznego Systemu 5s przez uczestników. Audyt wewnętrzny 5s to skuteczny sposób na poprawę standardów oraz opadające zaangażowanie naszych pracowników. Warto rozwijać potencjał firmy w taki sposób, aby dobre zarządzanie zarówno w środowisku biurowym jak i produkcyjnym wpływało na coraz lepsze wyniki firmy.

W każdej firmie termin “lean manufacturing” definiuje się inaczej, ale w zasadzie sprowadza się on do testowania procesów, decydowania, które z nich przedstawiają dla klientów najważniejszą wartość i eliminowanie tych, które mają mniejsze znaczenie. Istnieje wiele sposobów na wprowadzenie tej japońskiej koncepcji we własnej firmie.

Podpowiadamy, które z nich warto wypróbować.

Zasady lean manufacturing w praktyce

1. ELIMINACJA Jednym z najważniejszych celów w koncepcji lean manufacturing jest znalezienie i wyeliminowanie “odpadów” (które można rozumieć również jako “wady”):
   1. defekty -najbardziej szkodliwy typ ?odpadu?, zwłaszcza jeśli wadliwy produkt dostanie się do klienta, może wymagać przeróbki lub nawet złomowania
   2. nadprodukcja –  produkowanie towaru, w dużych ilościach może prowadzić do straty – pracownicy mogliby bardziej efektywnie wykorzystać swój czas, utrzymywanie przestrzeni magazynowej to dodatkowy koszt (zbędny zwłaszcza jeżeli towar w niej zeskładowany nie będzie już zamawiany). Potrzeby klientów się zmieniają natomiast
   3. oczekiwanie – czas, który nie zostaje właściwie wykorzystany, obejmuje np. wspólne użytkowanie jednego narzędzia przez kilka zespołów (bezproduktywne oczekiwanie na możliwość rozpoczęcia pracy, powodująca lawinowe narastanie opóźnień)
   4. niewykorzystywanie talentów pracowniczych – nie dość, że powoduje negatywne odczucia pracownika względem firmy, to także może zatrzymywać wprowadzanie innowacji
2. DOSKONALENIE – to kolejne  główne założenie związane z lean manufacturing. W praktyce oznacza to szeroką koncepcję obejmującą wiele procesów, jednak generalna zasada sprowadza się do terminu “kaizen”, który przetłumaczony wprost oznacza “zmianę na lepsze”.
   Myślenie podporządkowane tej idei prowadzi do praktycznych rozwiązań takich jak np. usprawnienie procesu produkcyjnego poprzez odpowiednie ustawienie narzędzi. Stosowanie metodologii kaizen stwarza nieograniczone możliwości doskonalenia każdego etapu powstawania towaru czy usługi. System lean w fabryce Toyoty opierał się między innymi na wykorzystaniu tej właśnie zasady. Warto wprowadzić wzorce, które stosowane są przez największe światowe marki.
3. ORGANIZOWANIE – na każdym etapie produkcyjnym. Cel ten  w systemie lean fabryce Toyoty realizowany był poprzez planowanie produkcji kanban – metody pozwalającej na wytwarzanie wysokiej jakości produktu w ilościach odpowiadającej zapotrzebowaniu.
4. BEZPIECZEŃSTWO – wszystkie zmiany, które zostają wprowadzone w oparciu o Lean Manufacturing muszą być bezpieczne. Jeśli dana modernizacja nie spełnia tego wymogu nie jest zgodna z założeniami i wymaga zmian.
5. POMIAR – niemożliwe jest rozpoznanie błędów bez dokonywania pomiarów. Pomiar jest również niezbędny, aby kontrolować wprowadzone zmiany oraz stanowi jeden z głównych filarów planowania produkcji kanban.

Czy lean manufacturing to rozwiązanie dla Twojej firmy?

Oczywiście, każdy musi zdecydować za siebie. Istnieje jednak wiele praktycznych dowodów na to, że proponowane rozwiązania bardzo dobrze się sprawdzają. Warto przyjrzeć się jak świetnie funkcjonuje system lean w fabryce Toyota. Firma stosuje tę metodologię od wielu lat, a wyniki jakie otrzymuje są godne pozazdroszczenia.

Zaangażowanie pracowników w rozwój firmy KAIZEN

Istotę działania i założeń zasady Pareto omawialiśmy już wcześniej. Dzisiaj podpowiemy Ci jak stosować zasadę 80/20, aby jej użycie przynosiło zamierzone rezultaty. Zatem, jeśli chcesz pracować mniej i zarabiać więcej, to zapraszamy Cię do przeczytania dzisiejszego artykułu.

Jak korzystać z zasady Pareto?

Zasada Pareto ma uniwersalne zastosowanie w różnych aspektach naszego życia. Zarówno tych biznesowych, jak i prywatnych. Należy jednak pamiętać, że nie jest to ścisła reguła, którą zastosujemy w każdej sytuacji i w dosłownym znaczeniu. Należy zauważyć również, że w zasadzie Pareto proporcje nie muszą być zawsze takie same. Czyli, innymi słowy, mogą wynosić 90/10, czy 75/25.

Zastosowanie zasady 80/20 zawsze powinniśmy dostosować w optymalnym znaczeniu do zakładanych rezultatów, a także specyfiki danego działania.

Jak stosować zasadę Pareto w odniesieniu do biznesu?

Pierwszą rzeczą, jaką powinieneś zrobić jest wyznaczenie sobie kryteriów, w których zastosujesz zasadę 80/20. Czyli pisząc prościej, wyznacz sobie lub zespołowi główne cele, jakie chcesz osiągnąć w określonym czasie. Kolejnym krokiem jest podzielenie głównych celów na mniejsze, które łatwiej jest zrealizować i mierzyć ich efektywność. Następny krok wymaga od Ciebie zaangażowania. Powinieneś poddać analizie poszczególne procesy zachodzące w twojej firmie. Zasada Pareto zakłada wyszukanie powtarzalnych czynności z danego obszaru. Ważny tutaj jest fakt, iż czynności te muszą być powtarzalne i muszą generować zyski.

• Główny cel.
• Mniejsze i mierzalne cele.
• Analiza procesów.
• Eliminacja czynności zbędnych, które nie przynoszą rezultatów.

Dzięki takiej analizie jesteś w stanie określić, które działania przynoszą najlepsze rezultaty w najkrótszym czasie. Mogą to być różne obszary w firmie. Przykładowo sprzedaż bezpośrednia, gdzie zbadasz konkretny przypadek, czas rozmowy, a także uzyskany efekt. Czyli, czy doszło do zamknięcia sprzedaży i jaki styl rozmowy był najbardziej efektywny. Taką samą metodę możesz zastosować do badania jakości obsługi w swojej firmie. W odniesieniu do redagowanie dokumentów, wysyłki produktów – jeśli prowadzisz sprzedaż rzeczy fizycznych, czy bezpośredniej komunikacji z klientem.

Każde z powyższych działań sprowadza się do eliminacji zbędnych czynności, które generują nadmierną ilość czasu bez przynoszenia konkretnych efektów.

Zasada Pareto w życiu osobistym

Jak już wspominaliśmy powyżej, zasadę Pareto z powodzeniem można również stosować w życiu prywatnym. Zastosowanie jej ma na celu efektywną organizację czasu i w szczególności możliwość łączenia życia prywatnego z obowiązkami zawodowymi.

Dzięki zasadzie Pareta możesz wyznaczać swoje cele i realizować je, eliminując niepotrzebne i czasochłonne wykonywanie czynności. Zasada 80/20 sprawdzi się również w samorozwoju i doskonaleniu swoich umiejętności, a także poszerzeniu swoich kompetencji.