Pranie pieniędzy może odbywać się za pomocą wielu technik. Każde działanie to maskowanie procederu, utrudnienie lub udaremnienie wykrycia, że pieniądze pochodzą z nielegalnego źródła. Podczas wykonywania tego procederu można stwierdzić, że przebiegały w trzech fazach. i właśnie dzisiaj zajmiemy się fazami prania pieniędzy, a także procesem zwalczania tego procederu.

W jakich fazach odbywa się pranie pieniędzy?

Fazy prania pieniędzy następują po sobie kolejno. Jednakże mogą występować osobno, a także na etapie każdej z faz można doprowadzić do udaremnienia próby obrotu nielegalnymi pieniędzmi, czy wykrycia całego procederu.

Wyróżniamy fazy następująco:

• lokowanie (wprowadzenie do obrotu finansowego),
• maskowanie (odseparowanie środków od nielegalnego źródła),
• integracja (stworzenie wyjaśnienia pochodzenia posiadanych środków),

Według literatury przedmiotu określone niżej fazy występują zarówno w Polsce, jak i za granicą. Możemy zatem przyjąć, że teoretyczny schemat występowania faz prania pieniędzy jest jednolity dla rynku lokalnego i międzynarodowego.

Pranie pieniędzy i metody w każdej z trzech faz

LOKOWANIE

Pierwsza faza, jaka występuje, jest to faza wprowadzenia do obrotu finansowego pieniędzy pochodzących z działalności przestępczej. Fazę nazywamy również lokowaniem. W języku angielskim natomiast, spotkasz się z określeniem placement. Pierwsza faza zakłada zatarcie, ukrycie śladów uniemożliwienie konfiskaty pieniędzy pochodzących z działalności przestępczej.

Dla tej fazy możemy przypisać cechy identyfikujące:

• prostota, jednorodność, powtarzalność i krótkoterminowość dokonywanych transakcji,
• forma gotówkowa transakcji,
• środki finansowych pochodzące bezpośrednio z przestępstwa.

Przykładowe metody prania pieniędzy w fazie lokowania:

• rozdrabnianie wpłat (smurfing),
• wymiana walut (refining),
• dzielenie wpłat (structuring).

MASKOWANIE

Maskowanie to druga faza występująca w procederze prania pieniędzy. W tej fazie następuje oddzielenie nielegalnych pieniędzy od źródła ich pochodzenia. W tym celu stosuje się szereg różnych metod i transakcji, aby uniemożliwić wykrycie i powiązanie pieniędzy ze źródłem ich pochodzenia.

Charakterystyczne dla tej fazy jest:

• realizowanie bardzo dużej ilości transakcji,
• korzystanie z elektronicznych form przekazu pieniędzy,
• dokonywanie transakcji, które nie mają ekonomicznego uzasadnienia.

Procedury wykorzystywane w tej fazie są na tyle skuteczne, że czasami uniemożliwiają dotarcie do rzeczywistego źródła pochodzenia nielegalnych pieniędzy.

LEGITYMIZACJA

Inaczej zwana integracją (z ang. integration), jest trzecią i ostatnią fazą. Właśnie w tej fazie dzięki stworzeniu rzekomo prawnego uzasadnienia pochodzenia pranych pieniędzy, dochody są traktowane jako legalne. Mogą być zatem wykorzystywane bez żadnych konsekwencji prawnych.

Przykładowymi transakcjami wykorzystywanymi w fazie integracji są:

• fikcyjne transakcje kupna-sprzedaży,
• transakcje importu i eksportu z zastosowaniem cen transferowych,
• kredyty bankowe,
• zakupy upadających przedsiębiorstw,
• nagły wzrost wynagrodzeń pracowników,
• zakup dużej ilości sprzętu np. biurowego, AGD.

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy – procedury

Centralnym elementem polskiego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu jest Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF). Zgodnie z ustawą, GIIF – będący sekretarzem albo podsekretarzem stanu w Ministerstwie Finansów – jest powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw finansów publicznych po zasięgnięciu opinii ministra – członka Rady Ministrów właściwego do spraw koordynowania działalności służb specjalnych (o ile został wyznaczony przez Prezesa Rady Ministrów). – źródło: https://www.gov.pl

Każda obowiązana instytucja ma obowiązek prowadzenia rozpoznania i oceny ryzyka w związku z praniem pieniędzy i finansowania terroryzmu. Ponadto instytucje obowiązane są do stosowania wszelkich środków bezpieczeństwa finansowego i kontroli procedur, a także transakcji zawieranych przez klientów.

Na każdej z obowiązanych instytucji ciąży obowiązek powiadomienia GIIF o podejrzeniu popełnienia przestępstwa prania pieniędzy, a także w uzasadnionych przypadkach kiedy wykonywane są transakcje ponad progowe, czyli przekraczające wartość 15 tysięcy euro.
Na żądanie GIIF lub postanowienia prokuratora, instytucje obowiązane blokują rachunki i wstrzymują wszelkie transakcje. Ponadto mają obowiązek przekazania informacji i dokumentów dotyczących transakcji i osób mogących wskazywać na popełnienie przestępstwa prania pieniędzy.

Chcesz dowiedzieć się więcej?